Vừa vượt qua kỳ thi lấy chứng chỉ giáo viên năm 2022, Song Jiaqian lập tức đi cắt mái tóc dài, chuyển sang kiểu đầu húi cua của nam giới.
Quyết định của của cô gái 23 tuổi khi được nhận vào cơ sở giáo dục ở tỉnh Sơn Đông, nơi nổi tiếng với các giá trị Nho giáo và lối sống truyền thống, được coi là “đầy táo bạo”.
Trước đó cô cũng hỏi các đồng nghiệp xem có trường hợp nào bị sa thải vì thay đổi kiểu tóc quá nhiều hay không. Nhưng may mắn là chưa có tiền lệ nào. “Mọi người luôn nói rằng bạn nên trông giống phụ nữ, nhưng điều đó có nghĩa là gì? Tôi là phụ nữ là tôi không cần phải chứng minh điều đó cho bất kỳ ai”, cô nói.
Giống như Song, rất nhiều phụ nữ ở Trung Quốc chọn cắt tóc ngắn để chống lại những tư tưởng cổ hủ, thúc đẩy bình đẳng giới. Trong khi một số khác lại chọn cắt vì thấy thiết thực và không phải chăm sóc mỗi ngày.
“Tại sao các cô gái phải trở nên dịu dàng, ít nói và ngoan ngoãn theo tư tưởng cũ. Tôi không muốn tuân theo các quy tắc đó”, Song nói.
Trong ba năm qua, một nhóm trên mạng xã hội với tên gọi “những kiểu tóc mái ngố dành cho phụ nữ”, đã thu hút lượng lớn người theo dõi. Nhóm thành lập tháng 3/2021 và đã có hơn 4.500 thành viên. Chủ đề chính trong nhóm tập trung vào những câu hỏi trước – sau khi cắt đầu húi cua (đầu đinh); chống lại các định kiến cái đẹp; và ánh nhìn của nam giới. Đây cũng là nơi để các chị em thảo luận về các lựa chọn của họ và hỗ trợ lẫn nhau.
Khái niệm tóc buzz (tóc húi cua) còn xuất hiện sớm hơn trên nền tảng phong cách sống Xiaohongshu. Một số bài đăng từ năm 2019 cho thấy một số thành viên nữ khoe khéo các đường cắt buzz nhằm truyền cảm hứng cho những người “muốn nhưng chưa dám”.
Song cũng là một trong số đó. Cô vẫn hoạt động tích cực trên diễn đàn này và chia sẻ kinh nghiệm của mình đến những người khác, nhất là khi xã hội Trung Quốc đang phải vật lộn với những tiêu chuẩn sắc đẹp, cắt tóc chỉ là một trong những trào lưu giúp họ đẩy lùi điều đó.
Tháng 3/2022, hashtag “embrace beauty without makeup” (đẹp không cần trang điểm) cũng trở nên phổ biến trên mạng xã hội nước này khi nhiều cô gái đăng ảnh bản thân không trang điểm. Hay một số trào lưu chống lại “vòng eo A4”, thân hình người dây…
Nhưng cắt đầu húi cua là cách quyết liệt hơn để chống lại những tiêu chuẩn về cái đẹp. Đó là lý do tại sao một số người phải làm tư tưởng trong nhiều năm, đặc biệt trong các gia đình truyền thống.
Khi chắc chắn bản thân không bị đuổi việc, cô gái 23 tuổi chuyển sang thuyết phục mẹ. Ban đầu Song viện cớ thời tiết nắng nóng để xin mẹ cho cắt phần gáy. Nhưng một tuần sau, cô tiếp tục đến salon để hoàn thành nốt phần còn lại.
“Người thợ cắt rất ngạc nhiên và liên tục hỏi có chuyện gì xảy ra với tôi. Anh ấy vẫn đồng ý cạo đầu cho tôi những làm một cách dè chừng, đề phòng tôi đổi ý”, cô kể. Từ khi cạo đầu, sự tự tin của Song tăng lên đáng kể.
Han Chu, sinh viên năm cuối ở thành phố Quảng Châu, cũng lấy lại tinh thần sau một tháng đấu tranh với chính mình. Giống như Song, cô cũng muốn cắt tóc buzz khi học trung học nhưng chưa dám.
Đến tháng 2/2023, sau 8 tháng suy nghĩ, Han mới quyết tâm thực hiện.
Với Han, bất kể động cơ là gì nhưng nữ sinh tin rằng tóc húi cua thường phản ánh rõ ràng lập trường về nữ quyền. Cô coi kiểu tóc này là biểu tượng mạnh mẽ của sự trao quyền.
Suy nghĩ này cũng ghi nhận ở các thế hệ trẻ hơn. Như Zi Chen, 16 tuổi.
“Sự trỗi dậy của nữ quyền đã trở thành xu hướng và khiến mọi người thay đổi”, Zi nói. Nữ sinh cũng giải thích quyết định của bản thân cũng bị ảnh hưởng bởi quan điểm về “nghĩa vụ chống lại sắc đẹp”. Đây là một khái niệm mới xuất hiện vào năm ngoái và bác bỏ ý kiến cho rằng phụ nữ phải có trách nhiệm giữ vẻ ngoài theo đúng chuẩn mực.
Bai Meijiadai, giảng viên trường Báo chí và Truyền thông thuộc Đại học Liêu Ninh, nói rằng hầu hết nữ sinh ở nước này đều bị hạn chế ăn mặc thoải mái. Điều này khiến họ sẽ thay đổi phong cách khi vào đại học.
Bai bày tỏ lo ngại về việc cạo đầu húi cua chưa chắc đã liên quan đến nữ quyền. Nhưng cô thừa nhận ý nghĩa tượng trưng của nó. “Có một khoảng cách giữa xu hướng này và các cuộc tranh luận lịch sử về giải phóng nữ giới. Nhưng việc để cho sự đa dạng tồn tại là điều tích cực và hành động này sẽ giúp mọi người nhận ra kiểu tóc buzz không phải là một vẻ ngoài thiếu nữ tính”, cô nói.
Bai Bai, 23 tuổi, du học sinh tại Anh liên tục được mọi người xung quanh khen ngợi vì kiểu tóc mới. “Nơi tôi sống không nhiều nữ giới để tóc húi cua, nhưng chẳng ai quan tâm đến vẻ ngoài của bạn. Bạn được làm mọi điều bạn muốn”, cô nói.
Nhưng cách nửa vòng trái đất, bố mẹ Bai Bai lại không đồng ý và từ chối nói chuyện với con gái suốt một tháng sau đó. Nhưng chính sự phản đối quyết liệt của người thân cùng định kiến trong xã hội lại khiến Bai Bai nhận ra: một năm ở nước ngoài là cơ hội duy nhất để cô được thử sức với đầu cắt cua.
Minh Phương (Theo SixthTone)